ข้อมูลสายทนไฟ Fire Resistant Cable หรือ FRC 

ในการออกแบบวงจรไฟฟ้าที่เรียกว่า “วงจรไฟฟ้าช่วยชีวิต”หรือ วงจรไฟฟ้าที่จำเป็นต้องใช้งานได้อย่างดีและต่อเนื่องในภาวะฉุกเฉิน สายไฟฟ้าของวงจรดังกล่าวจะต้องสามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าได้ ระยะหนึ่งเมื่อเกิดเพลิงไหม้ ซึ่งวงจรไฟฟ้าช่วยชีวิตที่ว่านี้ ในมาตรฐานการติดตั้งทางไฟฟ้าสำหรับประเทศไทย พ.ศ.2556

ในบทที่ 12 และบทที 13 ได้กล่าวถึง วงจรไฟฟ้าช่วยชีวิต โดยกำหนดให้อาคารดังต่อไปนี้ต้องใช้สายทนไฟในวงจรไฟฟ้าช่วยชีวิต คือ
1) อาคารชุด
2) อาคารสูง (คือ อาคารที่สูงตั้งแต่ 23 เมตรขึ้นไป)
3) อาคารขนาดใหญ่พิเศษ (คือ อาคารที่มีขนาดพื้นที่รวมตั้งแต่ 10,000 ตร.ม ขึ้นไป)
4) อาคารเพื่อการสาธารณะใต้ดิน (เช่น ชั้นใต้ดินของอาคารทั่วไป อาคารจอดรถใต้ผิวดิน สถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน อุโมงค์ใต้ดิน เป็นต้น )

โดยหากอาคารดังกล่าวมีระบบหรือวงจรไฟฟ้าดังต่อไปนี้
1. ระบบจ่ายไฟฟ้าฉุกเฉิน 
2. ระบบอัดอากาศสำหรับบันไดหนีไฟ 
3. ระบบดูดและระบายควันรวมทั้งระบบควบคุมการจายกระจายของไฟและควัน 
4. ระบบเครื่องสูบน้ำและระบบดับเพลิงอัตโนมัติ 
5. ระบบสื่อสารฉุกเฉิน
6. ระบบลิฟต์ผจญเพลิง

*** วงจรไฟฟ้าเหล่านี้ต้องออกแบบเป็นพิเศษให้สามารถทนต่อความร้อนจากอัคคีภัย และมีความแข็งแรงทางกลเป็นพิเศษ และคงสภาพความปลอดภัยต่อกระแสไฟฟ้ารั่วหรือลัดวงจร เพื่อให้สามารถช่วยชีวิตผู้คนที่ติดอยู่ในสถานที่นั้นๆ ได้ทันการณ์

ซึ่งวงจรไฟฟ้าช่วยชีวิตทั้ง 6 ระบบ (ข้างต้น) นี้ ถือเป็นระบบที่ต้องการความปลอดภัยสูงมาก ดังนั้นสายไฟฟ้าสำหรับใช้ทั้ง 6 ระบบนี้ จะต้องเป็นสายทนไฟได้ระดับขั้นสูงสุดตามมาตรฐาน BS 6387 คือระดับ CWZ และอีก 2 ระบบ ที่ถือว่าเป็น " วงจรไฟฟ้าช่วยชีวิต " เช่นกันและจัดอยู่ในระบบที่ต้องการความปลอดภัยสูง โดยสายไฟฟ้าสำหรับวงจรไฟฟ้าช่วยชีวิตทั้ง 2 ระบบนี้ จะต้องทนไฟได้ตามมาตรฐาน BS 6387 ในระดับชั้น AWX หรือผ่านมาตรฐาน IEC-60331 ก็เพียงพอ
1. ระบบแสงสว่างฉุกเฉินที่มีแบตเตอร์รี่ต่อแยกส่วน 2. ระบบสัญญาณเตือนอัคคีภัย 

สายทนไฟ FIRE RESISTANCE ที่ดี จะต้องมีคุณสมบัติสำคัญ 4 ประการ จะมีเพียงข้อใดข้อหนึ่งไม่ได้    

1). Flame Retardant คือ ไม่ลามไฟ หรือ ต้านการลุกไหม้ สายไฟไม่เป็นเชื้อเพลิง หรือหากนำไฟออกสายไฟ ไฟจะต้องดับเองไม่ลุกลามไป
2) Acids and Corrosive Gas Emission คือไม่ปล่่อยก๊าซกรด ปกติสายไฟจะมีฉนวนที่เป็น PVC ซึ่งผสมสารคลอรีนและสารฮาโลเจน ซึ่งเมื่อเกิดเผาไหม้จะเกิดเป็นก๊าซพิษ และหากโดนน้ำก็จะมีคุณสมบัติเป็นกรดพิษอีกด้วย
3) Smoke Emission ไม่เกิดควัน โดยสถิติแล้วคนที่เสียชีวิตจากเพลิงไหม้ เกิดจากสาเหตุการสูดควันเข้าไปในปอดแล้วเสียชีวิตเสียเป็นส่วนใหญ่
4) Fire Resistance สามารถจ่ายไฟได้ต่อเนื่องระยะหนึ่ง เมื่อมีการเกิดไฟ    

ความหมายของ CWZ ของสายทนไฟ คืออะไร

มาตรฐานการทนไฟของสายไฟฟ้า แบ่งคุณสมบัติของสายไฟฟ้าเป็น 4 ประเภทได้แก่ 

• คุณสมบัติต้านทานการติดไฟ (Fire Resistance) คือ สายไฟฟ้าที่ทนต่อการติดไฟ ไม่ก่อให้เกิดการลุกลามของไฟและขณะลุกไหม้อยู่ยังสามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าได้ตามปกติ กำหนดให้ใช้มาตรฐานของ     BS 6387 : Specification for Performance requirements for cables required to maintain circuit integrity under fire conditions หรือ IEC 60331 : Tests for electric cables under fire condition 

• คุณสมบัติต้านทานการลุกไหม้ (Flame Propagation or Flame Retardant) คือ คุณสมบัติการหน่วงเหนี่ยวลุกลามของการลุกไหม้ของสายไฟฟ้า เมื่อเกิดไฟไหม้สายไฟฟ้าจะช่วยลดปัญหาลุกลามไฟไปตามสายไฟฟ้า ดังนั้นบริเวณที่ถูกไฟไหม้จะไม่ขยายเป็นบริเวณกว้าง และเมื่อเอาแหล่งไฟออกก็จะดับเอง (Self-extinguish) กำหนดให้ใช้ตามมาตรฐานของ IEC 603321-1 : Test on electric and optical cables under fire conditions. Part 1 Test for vertical flame propagation for a single insulated wire or cable หรือ IEC 60332-3 : Tests on electric cables under fire conditions. Part 3 Test for vertical flame spread of vertically-mounted bunched wires or cables.
• คุณสมบัติการปล่อยก๊าซกรด (Acids Gas Emission) สาย ไฟฟ้าเมื่อถูกไฟไหม้ส่วนประกอบบางส่วนจะทำให้เกิดก๊าซขึ้น และก๊าซบางอย่างก็จะทำให้เกิดกรด ซึ่งมีคุณสมบัติการกัดกร่อนสูง สายไฟฟ้าต้องไม่มีส่วนประกอบที่ทำให้เกิดสารฮาโลเจน (Zero Halogen) กำหนดให้ใช้มาตรฐานของ IEC 60754-2 : Test on gases evolved during combustion of electric cables, Part 2 Determination of degree of acidity of gases evolved during the combustion of materials taken from electric cables by measuring pH and conductivity 
• คุณสมบัติการปล่อยควัน (Smoke Emission) สายไฟฟ้าเมื่อถูกไฟไหม้ส่วนประกอบหลายอย่างจะทำให้เกิดควันขึ้นควันเหล่านี้จะทำให้การมองเห็นลดลง และทำให้สำลักควันเสียชีวิตกำหนดให้ใช้มาตรฐาน IEC 61034-2 : Measurement of smoke density of cables burning under defined conditions. Part 2 Test procedure and requirements 

วิธีการทดสอบการต้านทานไฟของสายทนไฟแบ่งตามมาตรฐาน ดังนี้

BS 6387  

การทนของสายไฟ 
IEC 60331

การทนของสายไฟ 
IEC 60332-1

นำ ชิ้นสายไฟฟ้าความยาว 550 mm. ยึดกับที่ยึดสายในแนวตั้งและจุดหัวเผา โดยให้เผาทำมุมเอียง 45 C แล้วทำการเผาสายตามเวลาที่กำหนดดังนีั้

การทนของสายไฟ 
IEC 60332-1

การทนของสายไฟ 
IEC 60332-3

การ ทดสอบจะทำในห้องเผามีขนาดและระบบการระบายอากาศตามมาตรฐาน สายไฟฟ้าตัวอย่างที่ทำการทดสอบต้องถูกนำไปติดตั้งในรางและทำการเผาในเวลาที่ ถูกกำหนดไว้ในแต่ละ Category ดังนี้

โดย สายไฟฟ้าจะต้องมีระยะการถูกเผาไหม้สูงไม่เกิน 2.5 เมตร

การทนของสายไฟ 
IEC 60754-2

การทนของสายไฟ 
IEC 61034-2

ข้อมูลจาก ห้องไฟฟ้า  https://www.facebook.com/ElectricalRm/photos/a.422673381079401.115230.422449687768437/915432971803437/?type=1&theater